To παρόν άρθρο αποτελεί μέρος του περιοδικού ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ. Για να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στα υπόλοιπα περιεχόμενα του περιοδικού επικοινωνήστε μαζί μας τηλεφωνικά ή μέσω email
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
Περιοδικό: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
Τεύχος: 169, Απρίλιος 2020
Έκδοση: ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
Ενότητα: ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ, σ. 285
Επόμενο: Π. Γιώτης, Σύντομος σχολιασμός και παρουσίαση εγκυκλίων και διοικητικών αποφάσεων
Π. Γιώτης, Σύντομος σχολιασμός και παρουσίαση εγκυκλίων και διοικητικών αποφάσεων
Μεγαλύτερη γραμματοσειρά Μικρότερη γραμματοσειρά Εκτύπωση άρθρου

Δ. Γαρνέλης, Η υποχρέωση υποβολής Φακέλου Τεκμηρίωσης ενδοομιλικών συναλλαγών

Δημήτρης Γαρνέλης

Λογιστής - Φοροτεχνικός

Με τον Ν 3728/2008 του Υπουργείου Ανάπτυξης, εισήχθη για πρώτη φορά στην Ελλάδα το πλαίσιο για τους «Κανόνες Τεκμηρίωσης Τιμών Ενδοομιλικών Συναλλαγών» και του τρόπου ελέγχου των συναλλαγών ανάμεσα στις συνδεδεμένες επιχειρήσεις.

Στο χρονικό διάστημα αυτών των 12 περίπου ετών έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές στο συγκεκριμένο πλαίσιο, αφενός με οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφετέρου με την ύπαρξη εθνικού νομικού πλαισίου που πάντα αποσκοπούσε στην μείωση του φαινομένου των υπερτιμολογήσεων και υποτιμολογήσεων ανάμεσα στις συνδεδεμένες επιχειρήσεις.

Το 2013 με τον Ν 4110/2013 ο έλεγχος των ενδοομιλικών συναλλαγών πέρασε στο υπουργείο οικονομικών για χρήσεις από το 2012 και μετά. Με αυτόν τον τρόπο η φορολογική διοίκηση απέκτησε ένα πολύ σημαντικό εργαλείο φορολογικού ελέγχου. Έτσι πλέον οι ελεγκτικές αρχές διεξάγουν σειρά ελέγχων και είναι ιδιαίτερα αυστηρές στις ποινές που επιβάλλουν σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με όσα ορίζει η νομοθεσία σχετικά με τις ενδοομιλικές συναλλαγές.

Στη συνέχεια το άρθρο 50 του Ν 4172/2013 αναφέρει σχετικά ότι:

Νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες όταν πραγματοποιούν συναλλαγές, μία ή περισσότερες, διεθνείς ή και εγχώριες, με συνδεδεμένα πρόσωπα κατά την έννοια του άρθρου 2 του ΚΦΕ με οικονομικούς ή εμπορικούς όρους διαφορετικούς από εκείνους που θα ίσχυαν μεταξύ μη συνδεδεμένων προσώπων (ανεξάρτητων επιχειρήσεων) ή μεταξύ συνδεδεμένων προσώπων και τρίτων, οποιαδήποτε κέρδη τα οποία χωρίς τους όρους αυτούς θα είχαν πραγματοποιηθεί από το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, αλλά τελικά δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω των διαφορετικών όρων (αρχή των ίσων αποστάσεων) περιλαμβάνονται στα κέρδη του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας μόνον στο βαθμό που δεν μειώνουν το ποσό του καταβλητέου φόρου.

Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται και ερμηνεύονται σύμφωνα με τις γενικές αρχές και τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις ενδοομιλικές συναλλαγές. Η Αρχή Των Ίσων Αποστάσεων (Armʼs Length Principle), αποτελεί ένα διεθνώς αποδεκτό πρότυπο τιμολόγησης μεταξύ συνδεδεμένων μερών (προσώπων) το οποίο παρέχει ισότητα φορολογικής μεταχείρισης για τα συνδεδεμένα πρόσωπα και για τις ανεξάρτητες εταιρείες.

Έννοια και ορισμοί συνδεδεμένων προσώπων

Αναγκαία συνθήκη για την εφαρμογή του άρθρου 50 του Ν 4172/13 είναι η αποσαφήνιση της έννοιας του συνδεδεμένου προσώπου.

Ποιος δηλαδή είναι ο ορισμός των συνδεδεμένων προσώπων;

Η απάντηση εδώ δίδεται από την περ. ζ΄ του άρθρου 2 του Ν 4172/2013 ως κάτωθι:

«Συνδεδεμένο πρόσωπο» είναι κάθε πρόσωπο, το οποίο συμμετέχει άμεσα ή έμμεσα στη διοίκηση, τον έλεγχο ή το κεφάλαιο άλλου προσώπου, το οποίο είναι συγγενικό πρόσωπο ή με το οποίο συνδέεται. Ειδικότερα, τα ακόλουθα πρόσωπα θεωρούνται συνδεδεμένα πρόσωπα:

α) κάθε πρόσωπο που κατέχει άμεσα ή έμμεσα μετοχές, μερίδια ή συμμετοχή στο κεφάλαιο τουλάχιστον τριάντα τρία τοις εκατό (33%), βάσει αξίας ή αριθμού, ή δικαιώματα σε κέρδη ή δικαιώματα ψήφου,

β) δύο ή περισσότερα πρόσωπα, εάν κάποιο πρόσωπο κατέχει άμεσα ή έμμεσα μετοχές, μερίδια δικαιώματα ψήφου ή συμμετοχής στο κεφάλαιο τουλάχιστον τριάντα τρία τοις εκατό (33%), βάσει αξίας ή αριθμού, ή δικαιώματα σε κέρδη ή δικαιώματα ψήφου,

γ) κάθε πρόσωπο με το οποίο υπάρχει σχέση άμεσης ή έμμεσης ουσιώδους διοικητικής εξάρτησης ή ελέγχου ή ασκεί καθοριστική επιρροή ή έχει τη δυνατότητα άσκησης καθοριστικής επιρροής άλλου προσώπου ή σε περίπτωση που και τα δύο πρόσωπα έχουν σχέση άμεσης ή έμμεσης ουσιώδους διοικητικής εξάρτησης ή ελέγχου ή δυνατότητα άσκησης καθοριστικής επιρροής από τρίτο πρόσωπο.

Σε κάθε περίπτωση και προκειμένου να αποσαφηνιστεί ακόμη περισσότερο η έννοια του συνδεδεμένου προσώπου, το άρθρο 2 του Ν 4172/2013 μας δίνει τη δυνατότητα να ερμηνεύσουμε και επιμέρους έννοιες. Πιο συγκεκριμένα:

o Ως «πρόσωπο» θεωρείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κάθε είδους νομική οντότητα.

o Ως «συγγενικό πρόσωπο» θεωρείται ο/η σύζυγος και οι ανιόντες ή κατιόντες σε ευθεία γραμμή.

Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ότι σαν πρώτο κριτήριο για την έννοια των συνδεδεμένων προσώπων αναζητείται η συγγένεια και εν συνεχεία η σύνδεση που υπάρχει με το συνδεδεμένο πρόσωπο.

Yπόχρεοι τεκμηρίωσης τιμών ενδοομιλικών συναλλαγών

Τα συνδεδεμένα λοιπόν πρόσωπα τα οποία εν συνεχεία πραγματοποιούν και μεταξύ τους ενδοομιλικές συναλλαγές φέρουν και δύο ακόμη υποχρεώσεις απέναντι στη φορολογική διοίκηση σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 21 του Ν 4174/2013 .

Οι υποχρεώσεις αυτές είναι:

1. Η κατάρτιση φακέλου τεκμηρίωσης τιμών ενδοομιλικών συναλλαγών.

2. Η συμπλήρωση και αποστολή συνοπτικού πίνακα πληροφοριών με μορφή xml αρχείου στην ΑΑΔΕ.

Για τις μεταξύ τους συναλλαγές, που εμπίπτουν στο άρθρο 50 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, καθώς και τη μεταξύ τους μεταφορά λειτουργιών του άρθρου 51 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, τα συνδεδεμένα πρόσωπα κατά την έννοια της περ. ζ΄ του άρθρου 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, υποχρεούνται να τηρούν Φάκελο Τεκμηρίωσης. Φάκελο Τεκμηρίωσης υποχρεούνται, επίσης, να τηρούν και οι μόνιμες εγκαταστάσεις αλλοδαπών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, για τις συναλλαγές τους με το κεντρικό ή με τα συνδεδεμένα πρόσωπα του κεντρικού τους στην αλλοδαπή, καθώς και τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες για τις παραπάνω συναλλαγές τους με μόνιμες εγκαταστάσεις που διατηρούν στην αλλοδαπή.

Οι παραπάνω υπόχρεοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης Φακέλου Τεκμηρίωσης, εφόσον:

α) οι παραπάνω συναλλαγές ή μεταφορά λειτουργιών ανέρχονται μέχρι εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά φορολογικό έτος και αθροιστικώς, όταν ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου δεν υπερβαίνει τα πέντε (5) εκατομμύρια ευρώ ανά φορολογικό έτος, ή

β) οι παραπάνω συναλλαγές ή μεταφορά λειτουργιών ανέρχονται μέχρι διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ ανά φορολογικό έτος και αθροιστικώς, όταν ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τα πέντε (5) εκατομμύρια ευρώ ανά φορολογικό έτος.

Ο Φάκελος Τεκμηρίωσης, που αποτελείται κατά περίπτωση από το Βασικό Φάκελο Τεκμηρίωσης και τον Ελληνικό Φάκελο Τεκμηρίωσης, καταρτίζεται έως τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και συνοδεύεται από Συνοπτικό Πίνακα Πληροφοριών, ο οποίος, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, υποβάλλεται ηλεκτρονικά στη Φορολογική Διοίκηση μέσα στην ίδια προθεσμία.

Η τήρηση του Φακέλου Τεκμηρίωσης γίνεται στην έδρα του υπόχρεου καθʼ όλο το χρονικό διάστημα, για το οποίο υφίσταται υποχρέωση διαφύλαξης των βιβλίων και στοιχείων του αντίστοιχου φορολογικού έτους. Τίθεται δε, στη διάθεση της Φορολογικής Διοίκησης οποτεδήποτε ζητηθεί από αυτή εντός τριάντα (30) ημερών από την παραλαβή του σχετικού αιτήματος από τον υπόχρεο.

Περιεχόμενο Φακέλου Τεκμηρίωσης

Ο Φάκελος Τεκμηρίωσης της περιλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο όπου περιγράφονται γεγονότα που έχουν αντίκτυπο στις πληροφορίες και τα στοιχεία που παρέχονται στους Φακέλους και που οφείλονται σε οποιαδήποτε μεταβολή των συνθηκών της αγοράς. Ο υποκείμενος στο φόρο οφείλει να ενημερώνει το Φάκελο έως το τέλος του φορολογικού έτους εντός του οποίου η παραπάνω μεταβολή λαμβάνει χώρα.

Πρόστιμα και κυρώσεις

Στις περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής ή μη υποβολής ή υποβολής ανακριβούς/ατελούς Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών ή Φακέλου Τεκμηρίωσης Ενδοομιλικών Συναλλαγών επιβάλλονται, αντί των προστίμων του άρθρου 54, τα ακόλουθα πρόστιμα:

1. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής ή ανακριβούς/ατελούς υποβολής του Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών της παραγράφου 3 του άρθρου 21 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, επιβάλλεται πρόστιμο υπολογιζόμενο σε ποσοστό, ένα χιλιοστό (1/1000) των συναλλαγών του υπόχρεου φορολογουμένου για τις οποίες υπήρχε υποχρέωση τεκμηρίωσης. Το παραπάνω πρόστιμο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των πεντακοσίων (500) ευρώ και μεγαλύτερο των δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής τροποποιητικού συνοπτικού πίνακα, το παραπάνω πρόστιμο επιβάλλεται μόνο αν μεταβάλλονται τα ποσά των συναλλαγών και οι συνολικές διαφορές είναι άνω των διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ. Σε περίπτωση υποβολής ανακριβούς Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών το παραπάνω πρόστιμο υπολογίζεται επί των ποσών που αφορά η ανακρίβεια και επιβάλλεται μόνο αν η ανακρίβεια αφορά ποσοστό μεγαλύτερο του 10% των συνολικών συναλλαγών για τις οποίες υπήρχε υποχρέωση τεκμηρίωσης.

2. Σε περίπτωση μη υποβολής του Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών επιβάλλεται πρόστιμο υπολογιζόμενο σε ποσοστό ένα χιλιοστό (1/1000) των συναλλαγών για τις οποίες υπήρχε υποχρέωση τεκμηρίωσης, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ και μεγαλύτερο των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.

3. Σε περίπτωση που ο φάκελος τεκμηρίωσης τεθεί στη διάθεση της Φορολογικής Διοίκησης από την τριακοστή πρώτη (31η) ημέρα από την κοινοποίηση σχετικής πρόσκλησης έως την εξηκοστή (60ή) ημέρα επιβάλλεται πρόστιμο πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, αν διατεθεί από την εξηκοστή πρώτη (61) ημέρα έως την ενενηκοστή (90ή) ημέρα επιβάλλεται πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, ενώ αν δεν διατεθεί καθόλου ή διατεθεί μετά την ενενηκοστή (90ή) ημέρα επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση οι ενδοομιλικές συναλλαγές αποτελούν ξεχωριστό αντικείμενο ελέγχου για τη φορολογική διοίκηση ή οποία στο άμεσο μέλλον θα αντλήσει πρόσθετες πληροφορίες για τέτοιου είδους σχέσεις και από το Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων το οποίο θα δημιουργηθεί.

Κλείνοντας αυτήν την επικοινωνία ο συντάκτης θα ήθελε να ευχηθεί στους φίλους αναγνώστες υγεία και υπομονή. Να προσέχετε όλοι. Και όπως έλεγε και ο Victor Frankl (Αυστριακός νευρολόγος):

Μέχρι τώρα φοβόμασταν, από τώρα και στο εξής θα ελπίζουμε!

Παρακαλώ περιμένετε...

loading
 
Ερώτηση Ασφαλείας: Επιλέξτε μία σημαντική για εσάς ημερομηνία

Σημειώστε την ημερομηνία που θα επιλέξετε, σε περίπτωση που σας ζητηθεί στο μέλλον από το σύστημα για λόγους ασφαλείας.

Επιβεβαιώστε τον λογαριασμό σας

Παρακαλώ συμπληρώστε την σημαντική για εσάς ημερομηνία που έχετε καταχωρίσει ως ερώτηση ασφαλείας.