To παρόν άρθρο αποτελεί μέρος του περιοδικού ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ. Για να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στα υπόλοιπα περιεχόμενα του περιοδικού επικοινωνήστε μαζί μας τηλεφωνικά ή μέσω email
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
Περιοδικό: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
Τεύχος: 162/2019, Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2019
Έκδοση: ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
Ενότητα: ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ, σ. 693
Επόμενο: Π. Γιώτης, Σύντομος σχολιασμός και παρουσίαση εγκυκλίων και διοικητικών αποφάσεων
<b>Π. Γιώτης,</b> Σύντομος σχολιασμός και παρουσίαση εγκυκλίων και διοικητικών αποφάσεων
Μεγαλύτερη γραμματοσειρά Μικρότερη γραμματοσειρά Εκτύπωση άρθρου

Ν. Σγουρινάκης, Το στρεβλό σύστημα υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών

Θα απασχολήσω άλλη μία φορά την στήλη και τους συνδρομητές μας, με τον περιβόητο τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των μη μισθωτών ασφαλισμένων στον ΕΦΚΑ, βάσει του συστήματος που εφαρμόζεται από 1/1/2017 και σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 4387/2016 , με την ελπίδα, ότι οι καθʼ ύλην αρμόδιοι, θα διαπιστώσουν την σαφή στρέβλωση που υφίσταται και θα ευαισθητοποιηθούν να προτείνουν αλλαγές.

Στο σημείωμα σύνταξης της 20/11/2017, που αναρτήθηκε την ίδια ημέρα στην ιστοσελίδα του περιοδικού μας, αναλύσαμε την νομοθέτηση της διαφορετικής βάσης υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, από το έτος 2018 και εφεξής, σε σχέση με το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, υπό την έννοια ότι η διαδικασία αυτή έρχεται σε αντίθεση με την αρχική πρόθεση του νομοθέτη, απετέλεσε δε επιλογή της τότε πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εργασίας, για την ευθεία μείωση των εισοδημάτων, των ασκούντων, κάθε μορφής, ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα. Η παραπάνω νομοθετική ρύθμιση (αλήθεια, ποιος να ήταν άραγε ο «εμπνευστής» της;), δηλαδή να προστίθενται ξανά οι ασφαλιστικές εισφορές του προηγούμενου έτους, οι οποίες, ειρήσθω εν παρόδω, έχουν ήδη αφαιρεθεί βάσει των διατάξεων του ΚΦΕ προκειμένου να προσδιοριστεί το εισόδημα για σκοπούς φορολογίας, είναι μία, κατά την προσωπική μου άποψη, ανεκδιήγητη και αντιδεοντολογική προς την κανονικότητα, κίνηση που μοναδικό στόχο είχε (και έχει, δυστυχώς) να εισπράξει το σύστημα περισσότερα έσοδα. Όχι τα κανονικά έσοδα, αλλά περισσότερα! Άξιον απορίας είναι πώς δεν παρενέβη κάποιος φορέας και να επισημάνει: «Καλά, εισφορά επί εισφοράς; Φόρος επί φόρου;». Βέβαια, για να είμαστε δίκαιοι, έχουμε το προηγούμενο της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, η οποία είναι καραμπινάτη περίπτωση φόρου επί άλλου φόρου, οπότε, μάλλον η κοινωνία έχει αρχίσει να συνηθίζει...

Είναι σαφές λοιπόν ότι πρόκειται για εντελώς λανθασμένη κίνηση, η οποία όχι μόνο δεν βοηθά προς την κατεύθυνση της ίσης διανομής του παραγόμενου πλούτου, όπως ισχυρίστηκαν κάποιοι, αλλά απεναντίας, οδηγεί σε πλήρες οικονομικό αδιέξοδο την λεγόμενη «μεσαία» τάξη, γεγονός που θα έχει αρνητικές επιπτώσεις, τόσο ως προς την προοπτική μεγέθυνσης της οικονομίας, όσο και στην συνοχή της κοινωνίας[1].

Ακολούθως, σε δύο άλλα σημειώματα (13/10/2017 και 4/12/2017), είχε επιχειρηθεί να εξηγηθεί ο τρόπος υπολογισμού των εισφορών, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις, τόσο για το πρώτο έτος εφαρμογής του νόμου (2017), όσο και για το επόμενο 2018.

Ας εξετάσουμε ένα ακόμη παράδειγμα υπολογισμού ασφαλιστικών εισφορών, αυτή τη φορά για το 2018, με υπολογισμό βάσει δεδομένων του 2016, ενώ θα δούμε και την εκκαθάριση των εισφορών.

Ασκών επιχειρηματική δραστηριότητα (πρώην ελεύθερος επαγγελματίας του προηγούμενου ΚΦΕ και παλαιός ασφαλισμένος του πρώην ΟΑΕΕ) από 1/1/2018 έως 31/12/2018 κατέβαλε ασφαλιστικές εισφορές, ως γνωστό, με βάση το εισόδημα του έτους 2016, ως το πιο πρόσφατο εκκαθαρισμένο φορολογικό έτος.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα πρέπει να γίνει η διαδικασία εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών του 2018, με βάση τα δεδομένα του προηγούμενου έτους, δηλαδή με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα και τις εισφορές του έτους 2017.

Διακρίνουμε τις παρακάτω περιπτώσεις (Ι και ΙΙ):

Ι. Χρεωστικό υπόλοιπο (περίπτωση που το εισόδημα του 2017 είναι μεγαλύτερο από αυτό του 2016)

Α. Ασφαλιστικές Εισφορές έτους 2018 βάσει εισοδήματος και εισφορών έτους 2016 (προσωρινός υπολογισμός)

Το μηνιαίο εισόδημα από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας για το έτος 2016 ανερχόταν σε 3.000,00 ευρώ (ετήσιο φορολογητέο: 3.000,00 χ 12 = 36.000,00), ενώ οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές του έτους 2016 ήταν 5.400 ευρώ. Για την πρώτη εφαρμογή του συστήματος «προσθήκη εισφορών», έχουμε το «δωράκι», δηλαδή την λήψη του 85% του παραπάνω αθροίσματος (αλλά μόνο για το 2018):

36.000,00 + 5.400,00 = 41.400,00 χ 85% = 35.190,00 / 12 = 2.932,50 ευρώ

Συνεπώς, έχει καταβληθεί μηνιαία ασφαλιστική εισφορά για κύρια σύνταξη, για υγειονομική περίθαλψη, καθώς και 10,00 ευρώ για βοήθημα ανεργίας:

[ 2.932,50 χ (20% + 6,95%) + 10,00 ] = 800,31 ευρώ

Β. Ασφαλιστικές Εισφορές έτους 2018 βάσει εισοδήματος και εισφορών έτους 2017 (οριστικός υπολογισμός)

Το μηνιαίο εισόδημα από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας για το έτος 2017 ανήλθε σε 38.400,00. Οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν το 2017, έστω ότι ήταν 9.600 ευρώ:

38.400,00 + 9.600,00 = 48.000,00 χ 85% = 40.800,00 / 12 = 3.400,00 ευρώ

Συνεπώς, για κάθε μήνα πρέπει να καταβληθεί ασφαλιστική εισφορά, για κύρια σύνταξη, για υγειονομική περίθαλψη, καθώς και 10,00 ευρώ για βοήθημα ανεργίας:

[ 3.400,00 χ (20% + 6,95%) + 10,00 ] = 926,30 ευρώ

Γ. Εκκαθάριση - Χρεωστικό Υπόλοιπο

Σε ετήσια βάση προκύπτει διαφορά ύψους:

9.603,72 (ήτοι: 800,31 χ 12) - 11.115,60
(ήτοι: 926,30 χ 12) = - 1.511,88 ευρώ

η οποία θα πρέπει να καταβληθεί σε 5 ισόποσες μηνιαίες δόσεις:

1.511,88 / 5 = 302,38 ευρώ

Συνεπώς, ο εν λόγω ασφαλισμένος για τους συγκεκριμένους μήνες, του 2018, μετά την εκκαθάριση, θα καταβάλει:

α) την τρέχουσα μηνιαία ασφαλιστική εισφορά για το έτος 2018:

Αυτή θα υπολογιστεί με βάση το εισόδημα του 2017 που είναι το τελευταίο εκκαθαρισμένο έτος φορολογίας, αλλά με την προσθήκη των ασφαλιστικών εισφορών του ίδιου έτους, σε εφαρμογή της διάταξης για την αλλαγή της βάσης υπολογισμού των εισφορών.

Επομένως, θα έχουμε:

- Το μηνιαίο εισόδημα από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας το 2017: 38.400,00

- Τις ασφαλιστικές εισφορές που κατέβαλε
το 2017: 9.600,00

= Σύνολο: 48.000,00

Ετήσιο εισόδημα (βάση υπολογισμού) για προσδιορισμό ασφαλιστικών εισφορών 2018: 48.000,00 χ 85% = 40.800,00.

Σημειώνεται ότι αυτό θα είναι το ετήσιο εισόδημα επί του οποίου θα υπολογιστούν οι ασφαλιστικές εισφορές και για τους πρώτους μήνες του 2019, μέχρι να είναι διαθέσιμο το εκκαθαρισμένο εισόδημα του 2018. Βέβαια, το 2019 δεν θα έχουμε το πλεονέκτημα του 85%, αλλά ο υπολογισμός θα γίνει στο 100%. Στην ουσία, το παραπάνω ποσό των 40.800 ευρώ δεν αντιπροσωπεύει εισόδημα, αλλά είναι μία αυθαίρετη βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών.

Σε κάθε περίπτωση, η μηνιαία εισφορά θα είναι:

40.800,00 / 12 = 3.400,00 χ 26,95% = 916,30 + 10,00 = 926,30

β) την μηνιαία δόση ύψους που έχει προκύψει από την διαδικασία εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών για το έτος 2018:

1.511,88 / 5 = 302,38 ευρώ

Σύνολο εισφορών, ανά μήνα, μετά την εκκαθάριση:

926,30 + 302,38 = 1.228,68 ευρώ

Φυσιολογικά, θα πρέπει από τον Σεπτέμβριο 2019 και μετά, να έχουμε την εκ νέου εκκαθάριση, βάσει του εισοδήματος του 2018.

ΙΙ. Πιστωτικό υπόλοιπο (περίπτωση που το εισόδημα του 2017 είναι μικρότερο από αυτό του 2016)

Στην αντίθετη περίπτωση, όπου κατά την εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών θα προκύψει ότι ο ασφαλισμένος έχει καταβάλει επιπλέον ποσό, άρα το υπόλοιπο είναι πιστωτικό, αυτό επιστρέφεται στον ασφαλισμένο, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Εγκύκλιο, εντός διμήνου από την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκαθάρισης.

Ωστόσο, μπορεί ο ασφαλισμένος να υποβάλλει αίτημα, ηλεκτρονικά, προκειμένου το ποσό να παραμείνει ως εκκρεμότητα επιστροφής ή συμψηφισμού, στον ΕΦΚΑ. Σημειώνεται επίσης ότι εάν υπάρχουν καθυστερούμενες ασφαλιστικές εισφορές κάποιων μηνών του έτους 2018 μέχρι την εκκαθάριση, αυτές εξοφλούνται μέσω του πιστωτικού υπολοίπου, ενώ αν απομένει περαιτέρω ποσό, αυτό επιστρέφεται επίσης στον ασφαλισμένο ή συμψηφίζεται.


[1]. Υπήρξαν (και υπάρχουν) τάσεις διχασμού στις διάφορες τάξεις των αυτοαπασχολουμένων, αφού για κάποιους, που ενδεχομένως «κρύβουν» εισοδήματα ή για άλλους που, εν τοις πράγμασι, δεν έχουν ψηλά εισοδήματα, οι εισφορές υπολογίζονται στο ελάχιστο εισόδημα, με αποτέλεσμα να είναι κατά βάση χαμηλότερες, σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς των κλάσεων. Οι συγκεκριμένοι αυτοαπασχολούμενοι εκδηλώνουν εμφανώς την ικανοποίηση για τους εαυτούς τους επειδή έχουν μικρότερη επιβάρυνση, αλλά και την αρνητική τους προδιάθεση για όσους με μεγαλύτερα εισοδήματα υποχρεώνονται σε υπέρογκες εισφορές. Αρκετές φορές ακούστηκε η φράση: «Καλά να πάθετε!».

Παρακαλώ περιμένετε...

loading
 
Ερώτηση Ασφαλείας: Επιλέξτε μία σημαντική για εσάς ημερομηνία

Σημειώστε την ημερομηνία που θα επιλέξετε, σε περίπτωση που σας ζητηθεί στο μέλλον από το σύστημα για λόγους ασφαλείας.

Επιβεβαιώστε τον λογαριασμό σας

Παρακαλώ συμπληρώστε την σημαντική για εσάς ημερομηνία που έχετε καταχωρίσει ως ερώτηση ασφαλείας.