To παρόν άρθρο αποτελεί μέρος του περιοδικού ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ. Για να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στα υπόλοιπα περιεχόμενα του περιοδικού επικοινωνήστε μαζί μας τηλεφωνικά ή μέσω email
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
Περιοδικό: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
Τεύχος: 160/2019, Ιούνιος 2019
Έκδοση: ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
Ενότητα: ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ, σ. 493
Επόμενο: Π. Γιώτης, Σύντομος σχολιασμός και παρουσίαση εγκυκλίων και διοικητικών αποφάσεων
<b>Π. Γιώτης</b>, Σύντομος σχολιασμός και παρουσίαση εγκυκλίων και διοικητικών αποφάσεων
Μεγαλύτερη γραμματοσειρά Μικρότερη γραμματοσειρά Εκτύπωση άρθρου

Ν. Σγουρινάκης, Το πλαίσιο του νέου νόμου για τους εταιρικούς μετασχηματισμούς

Νίκος Σγουρινάκης, Λογιστής - Φοροτεχνικός, Μέλος του ΣΛΟΤ

Δημοσιεύθηκε ήδη στο ΦΕΚ, ο Ν 4601 (τεύχος Α΄ 44/16.3.2019), ο οποίος συνιστά το νέο πλαίσιο, αναφορικά με τους εταιρικούς μετασχηματισμούς και τις διαδικασίες συγχώνευσης, διάσπασης ή μετατροπής των οντοτήτων σε ευρύτερα επιχειρηματικά και εταιρικά σχήματα. Ο στόχος που τίθεται από την πολιτεία είναι, σε κάθε περίπτωση, η αξιοποίηση των πόρων της οικονομίας και η επίτευξη του μέγιστου δυνατού αποτελέσματος, εντός, εννοείται, των κανόνων της ελεύθερης αγοράς και του Ευρωπαϊκού δικαίου.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του παραπάνω νόμου, στην διαδικασία εταιρικού μετασχηματισμού, υπό την έννοια της συγχώνευσης, διάσπασης ή μετατροπής, έχουν την δυνατότητα να μετέχουν οι ακόλουθες εταιρικές μορφές νομικών οντοτήτων:

α. Ανώνυμες Εταιρείες.

β. Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης.

γ. Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες.

δ. Ομόρρυθμες Εταιρείες.

ε. Ετερόρρυθμες Εταιρείες.

στ. Ετερόρρυθμες Εταιρείες κατά μετοχές.

ζ. Κοινοπραξίες που προβλέπονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 293 του Ν 4072/2012 .

η. Αστικοί Συνεταιρισμοί.

Οίκοθεν νοείται, ότι σε περίπτωση κατά την οποία, η απορροφώσα ή μία από τις επωφελούμενες ή τις νέες εταιρείες, ή η μετατρεπόμενη εταιρεία, υπό την νέα εταιρική της μορφή, εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες (α έως η), ο μετασχηματισμός αποφασίζεται υπό την προϋπόθεση ότι τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας αυτής δεν θα είναι κατώτερα του ελάχιστου κεφαλαίου που προβλέπεται για την εκάστοτε εταιρική μορφή της οντότητας (πχ για την ΑΕ το ποσό των 25.000 ευρώ, παρ. 2, άρθρο 15 Ν 4548/2018 ).

Θέμα, που ιδιαιτέρως ενδιαφέρει την λογιστική κοινότητα, είναι το πώς θα αντιμετωπισθεί το πλαίσιο των υφιστάμενων, ήδη, διατάξεων τόσο του ΝΔ 1297/1972, όσο και των νόμων 2166/1993 και 4172/2013 (ΚΦΕ, άρθρο 54), καθώς και άλλων νόμων, ιδίως φορολογικού ή αναπτυξιακού περιεχομένου. Κατά ρητή διατύπωση στον νόμο (παρ. 1, άρθρο 4, Ν 4601/2019 ), τα ως άνω νομοθετήματα, διατηρούνται σε ισχύ ως προς τις φορολογικές τους ρυθμίσεις και τα παρεχόμενα πλεονεκτήματα ή κίνητρα. Ωστόσο, κατά τα λοιπά, οι αναφερόμενοι στα νομοθετήματα αυτά μετασχηματισμοί θα διέπονται από τις διατάξεις του νέου νόμου, ιδίως όσον αφορά: «το επιτρεπτό, τις προϋποθέσεις, την διαδικασία πραγματοποίησης μετασχηματισμού κ.λπ. και τα αποτελέσματα που γενικώς προκύπτουν».

Κατά την γνώμη μου, οι παραπάνω περιορισμοί, ως προς το «επιτρεπτό», «τις προϋποθέσεις» κ.λπ., θα αποτελέσουν μία σιωπηρή και σταδιακή κατάργηση των ως άνω νομοθετημάτων, κυρίως του ΝΔ 1297/1972 και του Ν 2166/1993 , τα οποία σε κάθε περίπτωση, έχουν δοκιμαστεί και κριθεί για την θετική συνδρομή τους στην αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας. Αξίζει να υπενθυμίσουμε τις αλλεπάλληλες παρατάσεις που νομοθετούνταν κάθε φορά για τα παραπάνω νομοθετήματα, μέχρι να φθάσουμε στην επʼ αόριστον παράταση ισχύος των διατάξεών τους, κυρίως αυτών του ΝΔ 1297/1972.

Εν συνεχεία, το «Τμήμα Πρώτο» του νόμου (Εταιρικοί μετασχηματισμοί), αποτελείται από τέσσερα μέρη: Το πρώτο μέρος αναφέρεται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων, καθώς και στα γενικά χαρακτηριστικά του νόμου. Ακολούθως, στα επόμενα τρία μέρη αναλύονται κατά σειρά τα κεφάλαια: (α) της συγχώνευσης (β) της διάσπασης και (γ) της μετατροπής. Οι διατάξεις κάθε κεφαλαίου του νόμου, επικεντρώνονται στις περιπτώσεις όπου έχουμε απορρόφηση ή σύσταση νέας εταιρείας, με αναφορά σε κάθε νομική μορφή που έχει συμμετοχή στον εταιρικό μετασχηματισμό (προσωπική εταιρεία, ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ, Αστικός Συνεταιρισμός). Θετικό καταγράφεται το γεγονός ότι ο νομοθέτης προβλέπει την προστασία των δικαιωμάτων, σε κάθε περίπτωση μετασχηματισμού, τόσο των εργαζομένων στις οντότητες που συγχωνεύονται, μετατρέπονται ή μετασχηματίζονται, όσο και των πιστωτών, των εταιρειών που μετέχουν, ή σχετίζονται με οποιονδήποτε τρόπο, στον εταιρικό μετασχηματισμό.

Σε ό,τι αφορά την συγχώνευση. Η συγχώνευση πραγματοποιείται είτε με απορρόφηση, είτε με σύσταση νέας εταιρείας. Κατά πρώτον, «συγχώνευση με απορρόφηση» είναι η πράξη με την οποία μία ή περισσότερες εταιρείες, οι οποίες θα αποκαλούνται απορροφώμενες οντότητες, μεταβιβάζουν σε μία άλλη υφιστάμενη εταιρεία, η οποία θα αποκαλείται απορροφώσα, ύστερα από την λύση τους, αλλά χωρίς να έχουν τεθεί σε εκκαθάριση: «το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεών τους, με την διάθεση στους μετόχους ή στους εταίρους των απορροφώμενων εταιρειών εταιρικών συμμετοχών της απορροφώσας εταιρείας και ενδεχομένως με καταβολή χρηματικού ποσού, το οποίο δεν υπερβαίνει το 10% της ονομαστικής αξίας των εταιρικών συμμετοχών που διατίθενται ή, σε περίπτωση έλλειψης ονομαστικής αξίας, της λογιστικής τους αξίας».

Ακολούθως, η «συγχώνευση με σύσταση νέας εταιρείας» είναι η πράξη, κατά την οποία δύο ή περισσότερες εταιρείες (που αποκαλούνται συγχωνευόμενες) μεταβιβάζουν το σύνολο των περιουσιακών τους στοιχείων, αλλά και των υποχρεώσεών τους, σε μία νέα εταιρεία, την οποία συνιστούν ύστερα από την λύση τους (φυσικά), αλλά χωρίς να έχουν τεθεί σε εκκαθάριση, με την διάθεση στους μετόχους ή στους εταίρους των συγχωνευόμενων εταιρειών, εταιρικών συμμετοχών της νέας εταιρείας και ενδεχομένως με καταβολή χρηματικού ποσού, το οποίο δεν υπερβαίνει το 10% της ονομαστικής αξίας των εταιρικών συμμετοχών που διατίθενται ή, σε περίπτωση έλλειψης ονομαστικής αξίας, της λογιστικής τους αξίας.

Εντάξει, αλλά σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να έχουμε μία ερμηνεία των παραπάνω διατάξεων, οι οποίες μπορεί να ευρίσκονται μεν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας, ωστόσο, δεν είναι βέβαιο όμως, αν έχει γίνει σωστά η μετάφρασή τους από το πρωτογενές κείμενο.

Στη συνέχεια, ως προς την διάσπαση. Αυτή διακρίνεται, με βάση τον νόμο, σε κοινή διάσπαση, μερική διάσπαση και απόσχιση κλάδου. Η κοινή διάσπαση πραγματοποιείται είτε με απορρόφηση, είτε με σύσταση νέας εταιρείας, ή περισσότερων νέων εταιρειών. Κοινή διάσπαση με απορρόφηση είναι η πράξη με την οποία μία εταιρεία (διασπώμενη), ύστερα από την λύση της, αλλά χωρίς να τεθεί σε εκκαθάριση, μεταβιβάζει σε άλλες υφιστάμενες εταιρείες, που αποκαλούνται επωφελούμενες, το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεών της έναντι απόδοσης στους μετόχους ή στους εταίρους της (αναλόγως), εταιρικών συμμετοχών των επωφελούμενων εταιρειών και ενδεχομένως χρηματικού ποσού, το οποίο, ωστόσο, δεν υπερβαίνει το 10 % της ονομαστικής αξίας των εταιρικών συμμετοχών που αποδίδονται στους μετόχους ή στους εταίρους της διασπώμενης εταιρείας ή, σε περίπτωση έλλειψης ονομαστικής αξίας, της λογιστικής τους αξίας.

Κοινή διάσπαση με σύσταση νέων εταιρειών είναι η πράξη με την οποία μία εταιρεία, η οποία αποκαλείται διασπώμενη, ύστερα από λύση της, αλλά χωρίς να τεθεί σε εκκαθάριση, μεταβιβάζει σε άλλες εταιρείες που συνιστώνται ταυτόχρονα (επωφελούμενες), το σύνολο των περιουσιακών της στοιχείων και υποχρεώσεών, έναντι απόδοσης στους μετόχους ή στους εταίρους της, εταιρικών συμμετοχών των επωφελούμενων εταιρειών και ενδεχομένως χρηματικού ποσού, το οποίο δεν υπερβαίνει το 10% της ονομαστικής αξίας των εταιρικών συμμετοχών που αποδίδονται στους μετόχους ή στους εταίρους της διασπώμενης εταιρείας ή, σε περίπτωση έλλειψης ονομαστικής αξίας, της λογιστικής τους αξίας.

Κοινή διάσπαση με απορρόφηση και με σύσταση μίας ή περισσότερων νέων εταιρειών είναι η πράξη με την οποία μία εταιρεία (διασπώμενη), η οποία ύστερα από λύση της, χωρίς να τεθεί σε εκκαθάριση, μεταβιβάζει εν μέρει σε μία ή περισσότερες υφιστάμενες εταιρείες (επωφελούμενες με απορρόφηση) και εν μέρει σε μία ή περισσότερες εταιρείες που συνιστώνται ταυτόχρονα (επωφελούμενες με σύσταση), το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεών της έναντι απόδοσης στους μετόχους ή στους εταίρους της, εταιρικών συμμετοχών των επωφελούμενων εταιρειών και ενδεχομένως χρηματικού ποσού, το οποίο δεν υπερβαίνει το 10% της ονομαστικής αξίας των εταιρικών συμμετοχών που αποδίδονται στους μετόχους ή στους εταίρους της διασπώμενης εταιρείας ή, σε περίπτωση έλλειψης ονομαστικής αξίας, της λογιστικής τους αξίας.

Τέλος, μετατροπή, είναι η πράξη με την οποία μία εταιρεία, χωρίς να λυθεί και να τεθεί υπό εκκαθάριση, μεταβάλλει την νομική της μορφή, διατηρώντας ωστόσο την νομική της προσωπικότητα (πχ από προσωπική εταιρεία σε κεφαλαιουχική εταιρεία).

Η άποψή μου είναι, ότι αυτό που θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στους εταιρικούς μετασχηματισμούς είναι η αξία με την οποία θα γίνονται οι μεταβιβάσεις/αποτιμήσεις των εισφερόμενων, με κάθε μορφή, περιουσιακών στοιχείων, κατά την διαδικασία των συγχωνεύσεων, διασπάσεων ή μετατροπών.

Ιστορικό κόστος ή εύλογη αξία;

Θέμα που θα μας απασχολήσει γενικώς, στα επόμενα.

Παρακαλώ περιμένετε...

loading
 
Ερώτηση Ασφαλείας: Επιλέξτε μία σημαντική για εσάς ημερομηνία

Σημειώστε την ημερομηνία που θα επιλέξετε, σε περίπτωση που σας ζητηθεί στο μέλλον από το σύστημα για λόγους ασφαλείας.

Επιβεβαιώστε τον λογαριασμό σας

Παρακαλώ συμπληρώστε την σημαντική για εσάς ημερομηνία που έχετε καταχωρίσει ως ερώτηση ασφαλείας.